بارنامه یکی از مهم‌ترین اسناد در حمل‌ونقل کالا است که هم جنبه قانونی دارد و هم اطلاعات حیاتی درباره محموله، مسیر، فرستنده و گیرنده در آن ثبت می‌شود. بارنامه در واقع مدرکی است که نشان می‌دهد یک محموله خاص با شرایط مشخص، از نقطه‌ای به نقطه دیگر منتقل می‌شود. این سند، هم برای ارسال‌کننده و هم برای دریافت‌کننده اهمیت بالایی دارد، زیرا مشخص می‌کند که چه کالایی، توسط چه وسیله‌ای، از کجا به کجا ارسال شده و چه کسی مسئول آن است.
برای اطلاع از شرایط فریت بار و مشاهده جزئیات کلیک کنید.
تفاوت بارنامه با فاکتور یا قبض بار
برخی افراد بارنامه را با فاکتور اشتباه می‌گیرند. فاکتور بیشتر به عنوان سندی برای فروش کالا صادر می‌شود و اطلاعاتی مانند قیمت، تعداد و مشخصات کالا را نشان می‌دهد. اما بارنامه سندی برای حمل‌ونقل است و مشخص می‌کند چه کسی، چه کالایی را با چه شرایطی و از کجا به کجا حمل می‌کند. همچنین بارنامه برخلاف قبض بار، از نظر قانونی اعتبار بیشتری دارد و اغلب در گمرکات و تشریفات ترخیص نیز مورد استناد قرار می‌گیرد.
انواع بارنامه بر اساس نوع حمل و نقل
بارنامه‌ها بر اساس شیوه حمل‌ونقل، انواع مختلفی دارند. هر نوع بارنامه متناسب با روش حمل کالا طراحی شده است:
3.1 بارنامه هوایی
بارنامه هوایی که به آن Air Waybill (AWB) می‌گویند، سندی است که برای حمل کالا از طریق خطوط هوایی صادر می‌شود. این نوع بارنامه توسط شرکت‌های هواپیمایی یا نمایندگان حمل هوایی مانند راه سا کارگو صادر می‌شود و اطلاعات کاملی از پرواز، وزن، نوع بار و شرایط حمل دارد.
3.2 بارنامه دریایی
در حمل‌ونقل از طریق کشتی، بارنامه دریایی (Bill of Lading یا B/L) صادر می‌شود. این سند اغلب به عنوان سند مالکیت کالا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و تا زمانی که به گیرنده نهایی تحویل داده نشود، کنترل قانونی بار در اختیار فرستنده باقی می‌ماند.
3.3 بارنامه زمینی
برای حمل بار با کامیون یا خودروهای باری، از بارنامه زمینی استفاده می‌شود. این نوع بارنامه شامل اطلاعاتی مانند شماره پلاک خودرو، مشخصات راننده، وزن بار و مبدا و مقصد است.
3.4 بارنامه ریلی
در سیستم حمل‌ونقل ریلی نیز بارنامه مخصوصی صادر می‌شود که تمام اطلاعات مربوط به ارسال بار از طریق قطار را در بر دارد.
اجزای بارنامه و اطلاعاتی که باید در آن ذکر شود، هر بارنامه حرفه‌ای باید شامل اطلاعات زیر باشد:
شماره بارنامه
تاریخ صدور
نام و نشانی فرستنده
نام و نشانی گیرنده
وزن و حجم بار
نوع بسته‌بندی
شرح کالا
نوع حمل‌ونقل (هوایی، دریایی، زمینی، ریلی)
هزینه حمل
شرایط خاص حمل (در صورت وجود مانند نیاز به دمای خاص)
امضای نماینده صادرکننده بارنامه
چه کسی مسئول صدور بارنامه است؟
در بیشتر موارد، شرکت‌های حمل‌ونقل یا فورواردرهایی مانند راه سا کارگو مسئول صدور بارنامه هستند. آن‌ها بر اساس اطلاعاتی که از فرستنده دریافت می‌کنند، بارنامه را صادر کرده و پس از بررسی صحت اطلاعات، آن را به امضای طرفین می‌رسانند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره محاسبه وزن حجمی کلیک کنید.
آیا بارنامه سند قانونی محسوب می‌شود؟
بله، بارنامه به عنوان سند رسمی و قانونی حمل‌ونقل کالا شناخته می‌شود و در صورت بروز اختلاف یا مشکل، در دادگاه‌ها به عنوان مدرک قابل استناد مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در بسیاری از کشورها، بدون ارائه بارنامه نمی‌توان کالا را از گمرک ترخیص کرد.
مزایای داشتن بارنامه برای فرستنده و گیرنده کالا
داشتن بارنامه مزایای زیادی دارد، از جمله:
- تضمین صحت اطلاعات کالا
- ایجاد امکان پیگیری وضعیت بار
- اثبات ارسال کالا برای دریافت‌کننده
- جلوگیری از سوء استفاده یا تقلب
- سرعت بخشیدن به فرآیند ترخیص کالا در گمرک
- نکات مهم در صدور و بررسی بارنامه
قبل از صدور بارنامه، فرستنده باید اطلاعات کالا را به‌درستی و با دقت ثبت کند. هرگونه مغایرت بین بارنامه و واقعیت، می‌تواند منجر به تأخیر، جریمه یا حتی توقیف کالا شود. همچنین گیرنده نیز باید هنگام دریافت بارنامه، اطلاعات آن را با دقت بررسی کرده و در صورت وجود اشکال، آن را به فورواردر اطلاع دهد.
آیا ارسال بار بدون بارنامه امکان‌پذیر است؟
در حمل‌ونقل حرفه‌ای و قانونی، ارسال بار بدون بارنامه توصیه نمی‌شود و در بسیاری از موارد غیرقانونی است. نداشتن بارنامه ممکن است باعث شود کالا در گمرک متوقف شده یا بیمه بار اعمال نشود. حتی در حمل‌های بین‌المللی، ارائه بارنامه الزامی است و بدون آن نمی‌توان مراحل قانونی را طی کرد.
چرا راه سا کارگو در ارائه بارنامه دقیق و حرفه‌ای پیشرو است؟
راه سا کارگو با سال‌ها تجربه در حوزه حمل هوایی و بین‌المللی، یکی از مطمئن‌ترین مجموعه‌ها در زمینه صدور بارنامه‌های دقیق، قانونی و متناسب با نوع حمل است. این مجموعه با در اختیار داشتن تیم تخصصی، به‌صورت کاملاً حرفه‌ای تمامی مراحل صدور بارنامه را انجام داده و اطلاعات کامل و شفاف را در اختیار فرستنده و گیرنده قرار می‌دهد. مزایای استفاده از خدمات راه سا کارگو در این زمینه شامل:
دقت بالا در ثبت اطلاعات بار
صدور بارنامه بر اساس استانداردهای بین‌المللی
پشتیبانی حرفه‌ای در تمام مراحل ارسال
مشاوره تخصصی برای انتخاب نوع بارنامه متناسب با نوع حمل
